Rib and Sea

Το σωσίβιο, το quick stop και η ζώνη σώζουν ζωές

Πειραιάς - Σκωτία με φουσκωτό. (Δ΄)

Ο αγώνας : "The Highlands and Islands R.i.b. Race".

(Τρίτη συνέχεια : http://www.ribandsea.com/memo/291-2010-03-09-08-37-09.html )

Μόλις φθάσαμε στο North Kessock, ανακάλυψαν τα Mac Donald's και τα τσάκισαν!Οι άνθρωποι της μαρίνας Caley, στο North Kessock του Inverness, ανέλαβαν με πατρική στοργή εμάς και το σκάφος. Ευτυχής συγκυρία ότι ο επικεφαλής μηχανικός ήταν εξουσιοδοτημένος και αυθεντία στη συντήρηση και επισκευή των κινητήρων της "Volvo Penta"! Έλυσε κάθε μας πρόβλημα χωρίς να μας χρεώσει ούτε μία πένα! Μόνη του "αμοιβή" το δελτίο Τύπου που διένειμε η επίσημη αντιπροσωπεία της "Volvo Penta" στην Αγγλία, σχετικώς με το "κατόρθωμά" μας, όπως έλεγαν χαρακτηριστικώς. Μελαγχόλησα στη σκέψη κάποιων άλλων αντιπροσώπων στην Ελλάδα...

Ένα οκτάμετρο Delta με κινητήρα Sabre diesel στο κέντρο και ποδάρι επιφανείας στη μαρίνα Caley.O Roy Paske, έτσι έλεγαν τον εκπληκτικό εκείνο μηχανικό, ανέλκυσε σε ένα είδος "dry dock" την πρύμνη του "Αρμάθια", διέλυσε το πόδι του κινητήρα εις τα εξ ων συνετέθη και αντικατέστησε τον κώνο της ρεβέρσας, ο οποίος ήταν έτοιμος να "τινάξει τα πέταλα"! Το πρόβλημα με το κωνικό αυτό γρανάζι ήταν γνωστό από την πρώτη στιγμή που είχα αγοράσει εκείνο τον κινητήρα. Όταν απευθύνθηκα στην ελληνική αντιπροσωπεία, μου είπαν ότι η φθορά στον κώνο της ρεβέρσας δημιουργείται από την κακή χρήση του χειριστηρίου! Παρ' όλο που ήμουν βέβαιος ότι δεν θα μπορούσε άνθρωπος να συμπεριφερθεί σε ένα χειριστήριο με μεγαλύτερη ευγένεια, επειδή δεν μπορούσα να αποδείξω ότι αυτά που ισχυρίζονταν οι τεχνικοί της ελληνικής αντιπροσωπείας ήταν προφάσεις εν αμαρτίαις, το κατάπια και πλήρωσα τη ζημιά.

Το αδιαχώρητο σε ένα από τα locks του Caledonian Canal.Ο Roy Paske όμως μου αποκάλυψε ότι το πρόβλημα ήταν γνωστό στο εργοστάσιο κατασκευής του κινητήρα! Δείχνοντάς μου μάλιστα την σχετική επιστολή και ένα κατεβατό από κωδικούς, μου είπε ότι η "Volvo Penta" Σουηδίας είχε η ίδια παραδεχθεί ότι μια μεγάλη παρτίδα από εκείνους τους κώνους ήταν ελαττωματική, και είχε δώσει εντολή σε όλους τους κατά τόπους αντιπροσώπους της να τους αντικαθιστούν χωρίς να χρεώνουν τον ιδιοκτήτη του σκάφους, ούτε για το κόστος του ανταλλακτικού, ούτε για την εργασία! Ανέβηκε το αίμα στο κεφάλι μου αλλά, όταν επέστρεψα στην Ελλάδα, κράτησα το στόμα και τα "χαρτιά" μου κλειστά. Είχα εξυπηρετηθεί σε μια δύσκολη στιγμή, χωρίς μάλιστα καμμία επιβάρυνση, συνεπώς αυτό ήταν το "άλλοθι" της σιωπής μου και η ηθική υποχρέωσή μου απέναντι στον Roy Paske και την Σουηδική εταιρεία, η οποία δεν έφερε καμμία ευθύνη για την αντιδεοντολογική συμπεριφορά του Έλληνα αντιπροσώπου της...

Δεν ήταν ένας εύκολος αγώνας...Ο Σκωτσέζος μηχανικός δεν σταμάτησε όμως στην αντικατάσταση του κώνου της ρεβέρσας και τον γενικό έλεγχο του κινητήρα. Περιποιήθηκε τα "τραύματα" των "πληγωμένων" προπελλών, επιδιόρθωσε την πρεσσοστατική αντλία (που είχε χαλάσει κι' αυτή) και τη μίζα. "Τέρμα το βραχυκύκλωμα με το κατσαβίδι", είπε χαμογελώντας ο Παραδεισιάδης. Έτσι, την ημέρα που θα δινόταν η εκκίνηση του αγώνα, εμείς είμασταν ξεκούραστοι και πανέτοιμοι. Η ατυχία όμως καιροφυλακτούσε...

Αυτό το κατ' ευφημισμόν φουσκωτό, με κυβερνήτη τον Paul Emms, κατέλαβε την πρώτη θέση της Γενικής.Μπήκαμε, μαζί με άλλα σαράντα φουσκωτά σκάφη, στο Caledonian Canal και ξαναζήσαμε την εμπειρία των "locks". Ο αγώνας θα άρχιζε στη λίμνη Ness (Loch ness), τα σκάφη θα περνούσαν στη συνέχεια στη δυτική πλευρά της Σκωτίας, θα ακολουθούσαν μια διαδρομή που θα περνούσε από το Fort William, το Craobh Haven, το Portree, το Scrabster και θα τερμάτιζαν στο North Kessock  του Inverness. Ένας περίπλους, με άλλα λόγια, της Σκωτίας μήκους πεντακοσίων περίπου ν. μιλίων. Ένας επίπονος αγώνας πέντε ημερών ο οποίος, σε όλη την διάρκειά του, διεξήχθη κάτω από έναν ουρανό ομιχλώδη και βροχερό και με ανέμους που, σε κάποιες περιπτώσεις, ανάγκασαν τους διοργανωτές του αγώνα να βγάλουν ένα συγκεκριμένο σκέλος του εκτός, λόγω αναγγελίας θυελλωδών ανέμων, όπως θα διαβάσετε πιο κάτω...

Το σκάφος του Βέλγου Pierre Wouroux. Ψιλομπαούλο μεταξύ μας...Λίγο πριν φθάσουμε στη Loch Ness οι προπέλλες χτύπησαν και πάλι σε κάποια ρηχοπατιά του Caledonian Canal. Επειδή δεν γνώριζα τα νερά και έχοντας την εμπειρία των θολών ποταμών της Γαλλίας, ακολούθησα τα απόνερα του σκάφους ενός από τους Άγλλους συμμετέχοντες. Το "Αρμάθια" όμως ήταν ένα φουσκωτό με μεγαλύτερο βύθισμα, εξ αιτίας κυρίως του έσω έξω κινητήρα του, με αποτέλεσμα, κάποια στιγμή, να μην καταφέρω να περάσω από κεί που λίγο πριν είχε περάσει η... "εμπροσθοφυλακή" μου! Η μία προπέλλα καταστράφηκε ολοσχερώς κι' εγώ αναγκάστηκα να καταδυθώ στα μαύρα και παγωμένα νερά της λίμνης στην προσπάθειά μου να εντοπίσω και να ανασύρω τον αποστάτη, που είχε κατά λάθος πέσει απ' τα χέρια του Παραδεισιάδη, στην προσπάθειά του να αλλάξει τις προπέλλες ανάμεσα σε σαράντα φουσκωτά που "σφύριζαν" γύρω μας σαν τις μύγες!

Το Carson  του φίλου μου Mike, με προχωρημένο chine για εκείνη την εποχή. Κατάφερα, περιέργως, να βρω τον αποστάτη και να τον φέρω στην επιφάνεια! Στη συνέχεια όμως διαπιστώσαμε ότι είχε δημιουργηθεί ζημιά και σε ένα άλλο παρελκόμενο της προπέλλας, το οποίο ήθελε αντικατάσταση. Κατά καλή μας τύχη αυτή τη φορά, σε απόσταση εκατό μόλις μέτρων από το σημείο όπου βρισκόμασταν, ήταν το σπίτι του Roy Paske! Ο απίθανος εκείνος άνθρωπος και μηχανικός ενημερώθηκε για το πρόβλημά μας και προθυμοποιήθηκε να πάει στο μηχανουργείο του, αν και ήταν Κυριακή, για να μας εξυπηρετήσει! Όση ώρα τον περιμέναμε, είδαμε περίλυποι τα υπόλοιπα φουσκωτά να παίρνουν το σήμα της εκκίνησης και να χάνονται στο βάθος της λίμνης. Την ίδια ώρα ο Παραδεισιάδης έκλαιγε απαρηγόρητος θεωρώντας τον εαυτό του υπεύθυνο γι' αυτή την αναποδιά με μένα να προσπαθώ ματαίως να τον παρηγορήσω, αφού η νίκη δεν ήταν για μας αυτοσκοπός. Εκείνο που προείχε ήταν να επιστρέψουμε σώοι και ασφαλείς στην Ελλάδα. Πού να ήξερα, όταν το έλεγα αυτό στον Παραδεισιάδη, ότι εξαιρούσα εκείνον...

Περιγραφή ενός lock χωρίς λόγια...Δύο ώρες χρειάστηκε για να επιστρέψει από την Caley marina ο Roy Paske και να τοποθετηθούν και πάλι οι προπέλλες στη θέση τους. Το απόγευμα εκείνης της ημέρας προλάβαμε τα υπόλοιπα σκάφη του αγώνα στο "lock" του Speanbridge, ενώ η βροχή συνέχισε να πέφτει ασταμάτητα. Άρχισα να τακτοποιώ τα πράγματα στο σκάφος, για την βραδυνή διανυκτέρευση, όταν ακούστηκαν κραυγές πόνου! Την ίδια στιγμή ο μικρός Γιάννης με φώναξε τρομαγμένος! Ήταν το αποκορύφωμα της κακοτυχίας μας! Ο Παραδεισιάδης, στην προσπάθειά του να πηδήσει απ' το σκάφος στον βρεγμένο ξύλινο προβλήτα, γλύστρησε, έσπασε το πόδι του και σφάδαζε απ' τους πόνους!

Μία από τις εκκινήσεις σε ένα από τα σκέλη του αγώνα.Στο Scrabster. Παρατηρήστε το ίχνος της υγρασίας στο ντόκο για να δείτε το ύψος της παλίρροιας.Οι τραυματιοφορείς, που έφθασαν γρήγορα στο σημείο εκείνο, αναγκάστηκαν να κόψουν την γαλότσα του άτυχου Γιάννη για να απεγκλωβίσουν το σπασμένο πόδι του! Το ασθενοφόρο που μας μετέφερε στο νοσκομείο του Fort William μου φάνηκε φυλακή. Οι ακτινογραφίες έδειξαν πως το πόδι του φίλου μου ήταν σπασμένο σε τρία σημεία, με αποτέλεσμα να του το βάλουν στον γύψο, αφού πρώτα τον εγχείρησαν, και να τον κρατήσουν για μερικές ημέρες στο νοσοκομείο, μέχρις ότου οι διοργανωτές του αγώνα τον μετέφεραν στο αεροδρόμιο για να επιστρέψει αεροπορικώς στην Ελλάδα. Αργότερα έμαθα από τον Παραδεισιάδη την δική του απίστευτη ιστορία και όσα διαδραματίσθηκαν κατά την διάρκεια της παραμονής του στο νοσοκομείο του Fort William. Μια ιστορία που θα άξιζε πιστεύω να δημοσιευτεί κι' αυτή στο περιοδικό...

Μια ματιά στον όρθιο κύριο και το σκάφος του θα έκανε πολλούς σύγχρονους... Σουμάχερ να κρυφτούν...Το πρώτο σοκ από την αποχώρηση του Θανάση στο Sunderland ήρθε να διαδεχθεί το δεύτερο και μεγαλύτερο, με το ατύχημα του Παραδεισιάδη στο Speanbridge. Είχα πια μείνει μόνος μου στο σκάφος με τον γιο μου, ο οποίος δεν μπορούσε ακόμη να πιστέψει ότι ο μεγάλος του φίλος έφυγε γιατί έσπασε το πόδι του! Η απουσία του ήταν ήδη πολύ έντονη και για τους δυο μας. Έπρεπε όμως να συνεχίσουμε τον αγώνα και να επιστρέψουμε στην Ελλάδα. Δεν είχαμε άλλη επιλογή. Το πείσμα και η θέλησή μας να τελειώσουμε αυτό που είχαμε αρχίσει και να επιστρέψουμε στη Ζέα πάνω στο "Αρμάθια", έσβησε κάθε άλλη σκέψη. Ήταν χαρακτηριστική η αφοπλιστική απάντηση του μικρού, όταν του πρότεινα να επιστρέψει στην Αθήνα με το αεροπλάνο. "Όχι μπαμπά, θα μείνω! Θέλω να γυρίσουμε πίσω μαζί, με το σκάφος μας!" Ο μικρός Γιάννης είχε ξαφνικά μεγαλώσει μέσα σε ένα μόλις μήνα...

Κατασκοπεύοντας τα σκάφη των άλλων αγωνιζομένων. Εδώ ένα Flatacraft Offshore Force 5 Η δική μου ανησυχία όμως, για το τι άλλο θα μπορούσε να συμβεί, δεν έλεγε να με αφήσει. Αναρωτιόμουν, τι θα έκανε ένα παιδί δέκα ετών αν συνέβαινε κάτι σε μένα; Μ' αυτές τις δυσάρεστες σκέψεις να με βασανίζουν, ξεκινήσαμε το τρίτο σκέλος του αγώνα χωρίς να μπορούμε να φανταστούμε ότι λίγη ώρα μετά θα μέναμε και πάλι στα μετόπισθεν! Ο διαπεραστικός ήχος του συναγερμού της μηχανής με ανάγκασε να σταματήσω. Υπερθέρμανση! Αιτία η άμμος και τα φύκια που είχαν κυριολεκτικώς κατακλύσει το φίλτρο του θαλασσινού νερού! Ας όψονται τα κανάλια και τα ρηχά νερά τους. Χρειάστηκε να περάσουν δύο ώρες για να καθαρίσουμε το φίλτρο και την δίοδο του νερού ώστε να καταφέρουμε να φθάσουμε το ίδιο βράδυ στο Craobh Haven όπου είχαν ήδη αγκυροβολήσει τα υπόλοιπα φουσκωτά.

Μερικά από τα σκάφη που έλαβαν μέρος στον αγώνα.Η επόμενη μέρα όμως ήταν μια δικαίωση για μας και το σκάφος μας. Οι διοργανωτές του αγώνα ανακοίνωσαν στη συγκέντρωση κυβερνητών ότι στην περιοχή έπνεαν άνεμοι θυελλώδεις, εντάσεως οκτώ μπωφόρ, συνοδεία καταρρακτώδους βροχής και ομίχλης! Το σκέλος εκείνο του αγώνα βγήκε ως εκ τούτου εκτός χρόνου, συνεστήθη δε στους κυβερνήτες να περιμένουν μέχρις ότου τα φαινόμενα εξασθενήσουν και να μεταφέρουν τα σκάφη τους με τρέϊλερ στον επόμενο σταθμό ελέγχου. Δεκατέσσερα σκάφη ωστόσο, μαζί με το δικό μας, απέπλευσαν για τον επόμενο προορισμό με ευθύνη των κυβερνητών τους.

Carson. Ένα από τα... περίεργα σκάφη του αγώνα.Έτσι, στις έξι το απόγευμα, μετά από μια αξέχαστη διαδρομή, αγκυροβολούσαμε στο γραφικό λιμανάκι του Portree. Είμασταν, μαζί με άλλους δεκατρείς κυβερνήτες, οι μόνοι που πραγματοποιήσαμε ολόκληρο τον γύρο της Σκωτίας εν πλω και οι μόνοι στους οποίους δόθηκε το πιστοποιητικό περίπλου! Ο μικρός Γιάννης, ο "master John" όπως τον αποκαλούσαν πια οι Άγγλοι, ήταν βρεγμένος αλλά υπερήφανος...

Για να πω την αλήθεια, αν με ρωτούσε κανείς σήμερα τι θα έκανα αν αντιμετώπιζα το ίδιο πρόβλημα, θα του έλεγα χωρίς άλλη σκέψη ότι θα προτιμούσα να επιχειρήσω το σκέλος εκείνο ρυμουλκώντας το "Olympic" μέχρι τον τερματισμό! Το ρίσκο που αναλάμβανα και το άγχος μου για την αποχώρηση του Παραδεισιάδη, σε συνδυασμό με την παρουσία του δεκάχρονου γιου μου σε ένα επτάμετρο φουσκωτό σκάφος που έπλεε με θυελλώδεις ανέμους στις αφιλόξενες και άγνωστες θάλασσες της Σκωτίας, ήταν μεγάλο. Δεν υπήρχε όμως άλλη επιλογή για μας, δεν υπήρχε back up, δεν υπήρχε καν trailer! Έπρεπε λοιπόν να συνεχίσουμε, γιατί ακολουθούσε και το ταξίδι της επιστροφής μας στην Ελλάδα...

Με τον αξέχαστο και εύθυμο συγκυβερνήτη μoυ Joe Hand.Οι διοργανωτές, έχοντας καταλάβει τον εύλογο προβληματισμό μου, ζήτησαν από έναν απίστευτο Άγγλο, ονόματι Joe Hand, να επιβιβαστεί στο "Αρμάθια" και να εκτελέσει χρέη συγκυβερνήτη και "navigator" μέχρι τον τερματισμό. Ο Joe ήταν ένας καταπληκτικός τύπος, πάντοτε χαμογελαστός και ευδιάθετος. Παρ' όλο που οι γνώσεις του πάνω στις ιδιαιτερότητες της θαλάσσιας περιοχής του αγώνα ήταν τεράστιες, με αποκαλούσε συνεχώς "captain", κάνοντάς με να νοιώθω αμήχανα. Όταν του ζήτησα να παύσει να με αποκαλεί έτσι, εκείνος απάντησε : "You came all the way from Greece on board this piece of shit! That made you captain..."

Ένας σχισμένος αεροθάλαμος ήταν υπόθεση ομαδικής και συστηματικής εργασίας για να επισκευαστεί μέσα σε λίγες ώρες!Το τελευταίο σκέλος του αγώνα, από το Scrabster μέχρι το North Kessock, μας επιφύλαξε άλλη μια αξέχαστη εμπειρία. Το καβατζάρισμα του βορειοανατολικού κάβου της Σκωτίας ήταν ένα test για πολύ δυνατά νεύρα! Κράτησε βεβαίως μισή περίπου ώρα, αλλά σε μας τα τριάντα εκείνα λεπτά φάνηκαν αιώνες! Μετά βίας μπορούσα να ελέγξω την πλώρη του υπέρβαρου "Olympic" και να την κρατήσω πάνω στην προγραμματισμένη πορεία με τις στροφές της μηχανής στο ρελαντί! Ο δυνατός "καπελλωτός" άνεμος και τα ισχυρά θαλάσσια ρεύματα που "έτρεχαν" προς την αντίθετη κατεύθυνση, ήταν δύο τρομακτικές, αντίρροπες δυνάμεις που μας περιφρονούσαν και ήθελαν, θα έλεγε κανείς, να μας ταπεινώσουν, να μας καταπιούν!

Χαρωπά τις δυο... προπέλλες μου κτυπώ...Μαζί μας στο σκάφος, σ' εκείνο το σκέλος, ήταν και ο Γερμανός Cornelius Goldberg, ο οποίος ήθελε να δει την συμπεριφορά του "Olympic" στον καιρό. Είχε διαλέξει όμως την πλέον ακατάλληλη διαδρομή! Κάποια στιγμή μάλιστα τον άκουσα να ουρλιάζει (προφανώς έβριζε στη γλώσσα του) γιατί σε ένα βίαιο κτύπημα του σκάφους κτύπησε κάπου το γόνατό του! Όσο για τον νεαρό Γιάννη; Μετά από όσα είχαν προηγηθεί και φοβούμενος πια τα χειρότερα, του συνέστησα να στέκεται όρθιος και να κρατιέται καλά από το ρολ μπαρ της κονσόλας. Τρομάζοντας μάλιστα, στη σκέψη και μόνο, ότι θα μπορούσε να πέσει στη θάλασσα κι' εγώ να είμαι ανήμπορος να τον βοηθήσω μ' εκείνες τις καιρικές συνθήκες, τον "ασφάλισα" συγχρόνως με έναν ιμάντα...

Όταν οι άνθρωποι ξέρουν να τιμούν...Με τον Kemal Ulusoy, έναν πάμπλουτο τούρκο της διασποράς, ο οποίος εξεδήλωσε τα ανθελληνικά του αισθήματα πολύ αργότερα... Ο γύρος της Σκωτίας, πάντως, θα μείνει για πάντα στη μνήμη μου σαν ένας αγώνας όπου το έπαθλο δεν ήταν αυτοσκοπός, ούτε οι ανθρώπινες σχέσεις και η φιλία μπήκαν σε υποδέστερη μοίρα μπροστά στο συμφέρον και την διάκριση. Γάστρες έσπασαν, αεροθάλαμοι άνοιξαν, κινητήρες χάλασαν, κι' όμως ήταν όλοι εκεί για να αποκαταστήσουν τις ζημιές, μέσα σε ένα βράδυ, και να συνεχίσουν την άλλη μέρα τον αγώνα! Στη δεξίωση που δόθηκε στο ξενοδοχείο "Mercury" του North Kessock όλοι είχαμε κάτι να πάρουμε μαζί μας. Εμείς, μπορεί να μην πήραμε κύπελλα και διακρίσεις, απολαύσαμε όμως τις ξεχωριστές τιμές που μας έκαναν οι διοργανωτές του αγώνα, οι οποίοι θεώρησαν πως το ταξίδι μας απ' την Ελλάδα, αυτό καθ' εαυτό, άξιζε περισσότερο από ένα κύπελλο πρώτης θέσης. Όσο για τον δεκάχρονο Γιάννη; Αυτός ήταν το τιμώμενο πρόσωπο της βραδιάς, με αποκορύφωμα το Σκωτσέζικο ζωάκι που του χάρισε ο φίλος μου Mike και το οποίο ο νεαρός κρατούσε στα χέρια του σε ολόκληρο σχεδόν το ταξίδι της επιστροφής...

Ο Γιάννης ήταν το τιμώμενο πρόσωπο και η συμπάθεια των Σκωτσέζων! Ο τερματισμός στο North Kessock του Inverness σήμανε την εκκίνηση ενός δικού μας μαραθωνίου. Της επιστροφής στην Ελλάδα. Έγινε μια σύντομη διμελής "σύσκεψη κορυφής" με τον μικρό Γιάννη. Ματαίως επέμεινα ότι έπρεπε να επιστρέψει στην Αθήνα με το αεροπλάνο. Εκείνος, ούτε να το ακούσει δεν ήθελε! Ήταν αποφασισμένος να επιστρέψει στην Ελλάδα μαζί μου, και το εννοούσε! Εκείνος ο δεκάχρονος ναυτικός, που σίγουρα θα έκανε πολλούς σύγχρονους κατ' ευφημισμόν "θαλασσοπόρους φουσκωτάδες" να κοκκινίσουν από μετριότητα, ήταν το "ντοπάρισμα" που χρειαζόμουν για να επιτύχω μαζί του το επίπονο ταξίδι της επιστροφής. Το έντονο αίσθημα ευθύνης απέναντί του, σε συνδυασμό με τον έρωτά μου για Κείνη, μάκρυνε τα όρια της ανθρώπινης αντοχής μου. Ίσως υπήρξα άδικος μερικές Λίγο μετά τον τερματισμό μας στο Inverness.φορές μαζί του. Απαίτησα πολύ περισσότερα από όσα ένα παιδί της ηλικίας του μπορούσε να προσφέρει. Πρωϊνό εγερτήριο στις έξι, ταξίδι δώδεκα ή και περισσοτέρων ωρών κάθε μέρα, φαγητό, ύπνο και τουαλέτα στο σκάφος! Κι' εκείνος τι ζητούσε; Λίγη σοκολάτα, μερικές ώρες ύπνου, δυο λόγια στο τηλέφωνο με την μητέρα και την αδελφή του,  και το μαντηλάκι που του είχε δώσει να είναι καθαρό, να το φοράει στον καρπό του για να την θυμάται. Αυτός ήταν ο Γιάννης. Η "μασκώτ" εκείνου του αξέχαστου ταξιδιού. Ένας αξιοθαύμαστος ανήλικος Οδυσσέας που είχα (και έχω) την τιμή να είναι γιος μου...

Η επιστροφή στην "Ιθάκη".

Είναι κι' αυτός ένας τρόπος να κάνεις τιμόνι όταν λόγω ύψους δεν βλέπεις πάνω απ' την τέντα! Το μενού της επιστροφής μας ήταν πλούσιο σε εμπειρίες και ευχάριστα, ευτυχώς, απρόοπτα. Μόνος στο σκάφος με τον νεαρό, δεν έβλεπα τίποτε άλλο μπροστά μου παρά μόνο την δική του ασφάλεια και την χωρίς άλλα ατυχήματα επιστροφή μας στον Πειραιά. Φθάνοντας στο ύψος του Hull, αποφάσισα να περάσουμε απ' ευθείας στο Ρόττερνταμ της Ολλανδίας και να βγούμε στο Port Sain Louis της Γαλλίας, μέσω των ποταμών Vaal και Ρήνου. Γνώριζα ότι στον μεγάλο αυτό ποταμό της Γερμανίας δεν υπήρχε όριο ταχύτητας και αυτό ήταν ένα μεγάλο ατού στην προσπάθειά μου να ελαχιστοποιήσω τον χρόνο της επιστροφής. Κοντά στη πόλη της Βασιλείας, σύμφωνα πάντοτε με τα σχετικά βιβλία που είχα προμηθευτεί, ο Ρήνος συνδεόταν με τον Ροδανό. Από κει και μετά η πορεία μέχρι το Port Saint Louis και την Μεσόγειο ήταν γνωστή...

Η απόφασή μου να διασχίσω ένα τμήμα της Βόρειας Θάλασσας, από τις ακτές της ανατολικής Αγγλίας μέχρι τις ακτές της Ολλανδίας, δεν ήταν εύκολη. Ήταν όμως, από άποψη οικονομίας χρόνου τουλάχιστον, η πιο ενδεδειγμένη. Ένα πέλαγος όμως σκοτεινό, βροχερό, ομιχλώδες, ανεμοδαρμένο, και ένας προορισμός χωρίς ευδιάκριτα σημεία στον ορίζοντα είναι πράγματα που μπορούν να σε αποκαρδιώσουν, να σε τρομάξουν, να σε αγχώσουν.

Στη μαρίνα του Grimsby. Φουλάραμε πετρέλαιο στο Grimsby, δώσαμε τα χέρια με τον Γιάννη, κάναμε τον σταυρό μας και ανοιχτήκαμε στο... καφετί πέλαγος. Κανονικώς, η πορεία που έπρεπε να κρατήσω μέχρι το λιμάνι του Ρόττερνταμ ήταν 122 μοίρες Ν.Α. Αποφάσισα όμως να μειώσω λίγο την συνολική απόσταση των 180 ν. μιλίων, και για λόγους ψυχολογικούς και για λόγους ασφαλείας. Κράτησα λοιπόν πορεία 126 μοιρών Ν.Α. στοχεύοντας την περιοχή του Winterton. Από κει και μετά η πορεία που έπρεπε να ακολουθήσουμε ήταν 117 μοίρες ΝΑ., με την απόσταση μέχρι το Ρόττερνταμ να μειώνεται πια στα εκατό περίπου ν. μίλια.

Η συνεχής εκνευριστική βροχή και η χαμηλή ορατότητα δεν κρύβω ότι είχαν αρχίσει να με κουράζουν και να με προβληματίζουν, σε σχέση πάντοτε με το κατά πόσο η πορεία μας ήταν σωστή. Ήξερα, επίσης, ότι πλησιάζοντας την Ολλανδία δεν θα βλέπαμε ψηλά κτίρια ή βουνά ώστε να κάνω μια στοιχειώδη διασταύρωση με τα στοιχεία που μου έδινε ο ναυτικός χάρτης στη συγκεκριμένη περιοχή. Με καθησύχαζε βεβαίως το γεγονός ότι, ακόμη και αν δεν βγαίναμε ακριβώς στο Ρόττερνταμ, θα "πέφταμε" τουλάχιστον πάνω στην Ολλανδία!

Καπετάνιος σε μικρογραφία!Κάποια στιγμή, και ενώ είχαμε ήδη αφήσει αρκετά πίσω μας τις ακτές της Αγγλίας, μέσα στο θολό τοπίο ξεπρόβαλλε η φιγούρα μιας εξέδρας εξόρυξης πετρελαίου, από αυτές που είναι γεμάτη η Βόρεια Θάλασσα. Σε μικρή απόσταση απ' την εξέδρα έπλεε αργά ένα ρυμουλκό. Το πλησίασα και ρώτησα τον καπετάνιο του ποια ήταν, σύμφωνα με το ραντάρ του, η πορεία για το Ρόττερνταμ. "What is your course captain?", με ρώτησε εκείνος. "117 degrees south east captain", απάντησα περιμένοντας την "ετυμηγορία" του. "Well done!", απάντησε ο Άγγλος καπετάνιος του ρυμουλκού. "Keep sailing this way!"

Πράγματι, δύο περίπου ώρες αργότερα λίγο έλειψε να πέσουμε πάνω στον φάρο του λιμανιού του Ρόττερνταμ! Ποιο λιμάνι δηλαδή. Ο ποταμός Vaal αυτοπροσώπως! Βεβαιώθηκα πάντως ότι είχαμε όντως φθάσει στον επιθυμητό προορισμό μας, μόνο όταν λίγο μετά την εκβολή του ποταμού και εισχωρώντας μέσα στο Ολλανδικό λιμάνι είδα την πινακίδα "Welcome to Rotterdam". Όλη η κούραση και το άγχος εξαφανίστηκαν ως δια μαγείας! Αρκετά εμπορικά πλοία ήταν πλαγιοδετημένα, κάπου μάλιστα διακρίναμε και ελληνική σημαία!

Απολαμβάνοντας ελληνικό σουβλάκι κοντά στη Βόννη της Γερμανίας! Πλησιάζοντας τα ενδότερα της πόλης, αποφασίσαμε να δέσουμε στην πλησιέστερη μαρίνα και να πατήσουμε για λίγο στη στεριά. Περπατώντας, δεν αργήσαμε πολύ να εντοπίσουμε ένα ελληνικό σουβλατζίδικο! Ο Γιάννης έκανε σαν... παιδί! Τιμήσαμε μερικά σουβλάκια και επιστρέψαμε στο σκάφος. Κάποιοι Ολλανδοί, σε ένα παρακείμενο ιστιοπλοϊκό, μας κοιτούσαν και κάτι έλεγαν μεταξύ τους. Κάποια στιγμή ο ένας απ' αυτούς με ρώτησε για το λιμάνι προέλευσης και το λιμάνι προορισμού μας. Είχαν δει την ελληνική σημαία Ερέτην χρήναι πρώτα γενέσθαι προτού πηδάλιοιν επιχειρείν!και ήταν περίεργοι να μάθουν περισσότερα για μας. Τι να του απαντήσω; Από την πόλη έρχομαι και στην κορφή κανέλλα; Του διηγήθηκα λοιπόν με δυο λόγια την μικρή μας περιπέτεια. Περιέργως, δεν φάνηκε να εκπλήσσεται! Μου είπε όμως ότι είμασταν πολύ τυχεροί γιατί εκείνο το βράδυ ο "Vaggelis" θα έδινε για πρώτη φορά συναυλία στο ποτάμι με synthesizer και ακτίνες laser! "Vaggelis who?", ρώτησα αμήχανα, υποψιασμένος όμως ήδη για την απάντηση. "Vaggelis Papathanasiou!" είπε ο Ολλανδός και συνέχισε. "You are invited on board, if you like, to enjoy this show with us!". Σιγά μη δεν αποδεχόμασταν την πρόσκληση...

Το αμφίβιο τζιποειδές που μας έκανε κόντρες στον Ρήνο!Το ίδιο βράδυ απολαύσαμε την εκπληκτική μουσική του Παπαθανασίου, καθισμένοι στο κατάστρωμα του Ολλανδικού ιστιοπλοϊκού, με πολύχρωμες ακτίνες laser να φωτίζουν τους τοίχους των κτιρίων του Ρόττερνταμ και δεκάδες φουσκωτά σκάφη να ανεβοκατεβαίνουν στο ποτάμι επιδεικνύοντας τις σημαίες των Κρατών της Ενωμένης Ευρώπης. Το ψιλοβρόχι όμως συνέχιζε το δικό του εκνευριστικό τροπάριο. Οι Ολλανδοί μας άφησαν αργά το βράδυ στη μαρίνα. Δεν είχαμε λόγια να τους ευχαριστήσουμε. Εκείνο το βράδυ κάναμε έναν από τους καλύτερους ύπνους...

Δεν φύγαμε πάντως αμέσως απ' το Ολλανδικό λιμάνι. Είχα σκοπό να αγοράσω ένα βίντεο και μια βιντεοκάμερα και οι πληροφορίες μου ήταν πως σ' εκείνη την Ολλανδική πόλη οι τιμές γι' αυτά τα είδη ήταν πολύ συμφέρουσες. Έκανα πράγματι την αγορά και φρόντισα να πακετάρω τα καινούργια μου αποκτήματα με όσο πιο καλό και ασφαλή τρόπο μπορούσα σε ένα από τα ταμπούκια του "Olympic".

Έτσι πήραμε πετρέλαιο στον Ρήνο! Συναντήσαμε τον Cornelius Goldberg στο Greffern.Την άλλη μέρα φουλάραμε τις δεξαμενές μας σε ένα πλωτό πρατήριο καυσίμων! Η πλεύση μας μέχρι την Βασιλεία έγινε με ιδιαίτερα γρήγορο ρυθμό αφού, όπως ήδη είπα, δεν υπήρχε όριο ταχύτητας στον Ρήνο. Σαν κινηματογραφική ταινία σε γρήγορη κίνηση ήταν εκείνο το πέρασμα, με την καταπράσινη κοιλάδα του Ρήνου να έχει φορέσει τα καλά της, τα κάστρα να στολίζουν τους γύρω λόφους και τα κρουαζιερόπλοια και τις φορτηγίδες να πηγαινοέρχονται. Μια σύντομη στάση κάναμε μόνο στο "χωριό" Greffern του Cornelius Goldberg. Του είχα πει ότι σκοπεύαμε να βγούμε στη Μεσόγειο μέσω Ολλανδίας και Γερμανίας και εκείνος μας προσκάλεσε να περάσουμε από τον σύλλογο των φουσκωτών σκαφών, το εντευκτήριο του οποίου ήταν πάνω στο ποτάμι. Τον συναντήσαμε πράγματι, θυμηθήκαμε όσα έγιναν πριν από μερικές ημέρες στη Σκωτία, του περιέγραψα το ταξίδι μας από το Inverness μέχρι εκεί, και του ανακοίνωσα τα μελλοντικά σχέδιά μου για την διοργάνωση ενός διεθνούς θαλασσινού event για φουσκωτά στις Κυκλάδες. Μου υποσχέθηκε, χωρίς πολλή σκέψη, ότι θα δώσει το παρόν, αρκεί να τον ενημερώσω εγκαίρως.

Μέχρι το μεγάλο "lock" της Βασιλείας, που συνδέει τον Ρήνο με τον Ροδανό, δεν υπήρξαν άλλα συνταρακτικά γεγονότα, εκτός από μια διανυκτέρευση στη Βόννη, όπου είχαμε την ευκαιρία να γευτούμε τον ωραιότερο ίσως ελληνικό γύρο, σε ένα σουβλατζίδικο Σερραίων μεταναστών, και μια συνάντηση με ένα αμφίβιο τζιπάκι που έκανε κόντρες δίπλα μας κοντά στην πόλη Greffern!

Στον αέρα και γραμμή για το... χειρουργείο!Ο Ροδανός και τα κανάλια του μας επεφύλασσαν ωστόσο άλλη μια περιπέτεια. Λίγο πριν την πόλη της Besancon, βρεθήκαμε να ακολουθούμε ένα cruiser Γερμανών. Τυπικοί οι Γερμανοί, ακολουθούσαν αυστηρά τα όρια ταχύτητας που έδειχναν οι πινακίδες, κάνοντας τα νεύρα μου κορδόνια! Το κακό είναι ότι δεν μπορούσα να τους προσπεράσω γιατί το πλάτος του καναλιού στο σημείο εκείνο δεν επέτρεπε κάτι τέτοιο. Τους ακολουθούσαμε λοιπόν επί αρκετή ώρα και λίγο έλειψε να κοιμηθούμε όρθιοι!

Μπήκαμε πίσω τους σε ένα "lock" και τότε διαπίστωσα ότι ο κώνος της ρεβέρσας είχε αρχίσει να κάνει πάλι τα δικά της! Θέλετε να μάθετε την συνέχεια; Δεν την μαντεύσατε; Βγήκαμε από το "lock" εκείνο ρυμουλκούμενοι από το cruiser των Γερμανών! Ευτυχώς η Besancon δεν ήταν μακριά. Οι Γερμανοί μας άφησαν δίπλα στις εγκαταστάσεις ενός συνεργείου, το οποίο, αυτή κι' αν ήταν σύμπτωση, ήταν μεταξύ των άλλων και εξουσιοδοτημένο συνεργείο για κινητήρες "Volvo Penta"!

Η δουλειά στα locks των γαλλικών ποταμών μοιραζόταν πια στα δύο...Στη Besancon, μπροστά απ' το τραυματισμένο πόδι της Volvo Penta.Μείναμε τρεις μέρες στη Besancon. Ήταν η μοναδική πόλη, σε όλη την διάρκεια του ταξιδιού μας, που περπατήσαμε και γνωρίσαμε τόσο καλά! Μέχρι που ανεβήκαμε στο κάστρο και επισκεφθήκαμε τον ζωολογικό κήπο! Το σκάφος βγήκε με γερανό και ιμάντες απ' το νερό και στηρίχτηκε πάνω σε ξύλινες βάσεις. Πιο σταθερό ύπνο δεν είχαμε ξανακάνει! Το πόδι διαλύθηκε για άλλη μια φορά εις τα εξ ων συνετέθη, με τον "συνήθη ύποπτο" να αντικαθίσταται και πάλι! Αυτή η διαδικασία όμως, η οποία στη μαρίνα Caley είχε κρατήσει μερικές ώρες, στη Besancon κράτησε δύο ημέρες! Ο λόγος ήταν ότι ο συγκεκριμένος τεχνικός δεν είχε ενημέρωση από την ελληνική αντιπροσωπεία, αφού κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί ότι θα αλλάζαμε σχέδια και θα επιστρέφαμε μέσω Γερμανίας! Συν, βεβαίως, ότι δεν ήταν ο Roy Paske για να κάνει το αυτονόητο. Αυτό δηλαδή που του είχε δώσει εντολή να κάνει ο Σουηδός κατασκευαστής. Να αλλάξει χωρίς δεύτερη κουβέντα και χωρίς χρέωση το ελαττωματικό εξάρτημα! Πήρε έτσι κάποιο χρόνο στη Besancon μέχρι να γίνουν τα απαραίτητα τηλεφωνήματα και να παραληφθεί το ανταλλακτικό.

Στη Bastia της Κορσικής. Πίσω διακρίνεται το βυτίο...Την Παρασκευή 28 Ιουνίου αφήσαμε πίσω μας την Besancon, παίρνοντας μαζί μας αρκετές αναμνήσεις, πολλές φωτογραφίες και δυο-τρία ποτήρια μπύρας, από αυτά που συγκέντρωνα μεθοδικά σε όλη την διάρκεια εκείνου του ταξιδιού. Το ίδιο βράδυ διανυκτερεύσαμε κοντά στην πόλη Chalon sur Saone, όπου εκείνο το Σαββατοκύριακο επρόκειτο να διεξαχθεί αγώνας σκαφών Formula I! Σάββατο βράδυ στη μαρίνα Eperviere κοντά στην πόλη Valence, εκατό περίπου χιλιόμετρα μετά την Λυών, όπου ο Γιάννης έγραψε στο ημερολόγιό του. "Port Eperviere προς Μασαλία. 30.6.91. Σήμερα το πρωί βάλαμε πετρέλαιο και ξεκινήσαμε την διαδρομή μας για τη Μασσαλία. Το μεσημέρι ο ήλιος ήταν πολύ δυνατός και γι' αυτό βγάλαμε τη μπέμπελη. Το απόγευμα αφού περάσαμε και το τελευταίο lock, διανυκτερεύσαμε στη Μασσαλία όπου φάγαμε, ήπιαμε και νηστικοί κοιμηθήκαμε μετά από τόση κούραση και εξάντληση από τον ήλιο, τα προβλήματα και τις πολλές δύσκολες καταστάσεις που είναι φυσικές σε ένα τόσο μεγάλο ταξίδι... καληνύχτα, καλό ξημέρωμα και... καλή αντάμωση παιδιά..."

Η γέφυρα στο Port Saint Louis άνοιξε κι' εμείς βγήκαμε στην ανοικτή θάλασσα...Το βράδυ της Κυριακής μας βρήκε στη Μασσαλία. Δευτέρα βράδυ στη Bastia της Κορσικής. Τρίτη βράδυ στο γραφικό Capri (απέφυγα την Civitavecchia για ευνόητους λόγους). Τετάρτη βράδυ στη Μεσσήνα της Σικελίας. Πέμπτη στο Αργοστόλι της Κεφαλλονιάς... Ωπ! Μια στιγμή! Πήρα φόρα και ανέφερα εν σειρά τις στάσεις που κάναμε για να σας δείξω τον γρήγορο ρυθμό που είχε όλο εκείνο το ταξίδι της επιστροφής. Δεν θα παραλείψω όμως να περιγράψω τις συγκλονιστικές στιγμές που ζήσαμε μαζί με τον Γιάννη, λίγα μίλια έξω απ΄την Κορσική, όταν συναντήσαμε ένα ζευγάρι φάλαινες φυσητήρες!

Ανέλπιστη συνάντηση με δύο τεράστια νοήμονα θηλαστικά βορείως της Κορσικής! Η θάλασσα είχε γίνει ένα με τον ουρανό, όταν διέκρινα έναν όγκο σε απόσταση ενός περίπου μιλίου από την πλώρη του "Αρμάθια". Μα δεν έχει κάποιο νησί ή ξέρα ο χάρτης σ' αυτό το σημείο, σκέφτηκα φωναχτά. Μερικά δευτερόλεπτα αργότερα όμως η... "ξέρα" εξαφανίστηκε! "Γιάννη, πρέπει να είναι φάλαινα!" φώναξα ενθουσιασμένος! Ο νεαρός, που δεν περίμενε σίγουρα μια τέτοια συνάντηση, ξεσηκώθηκε και άρχισε να βγάζει επιφωνήματα χαράς. Οι φάλαινες ήταν τελικώς δύο, σε ένα μέγεθος που υπολόγισα ότι ήταν πάνω από τρεις ή τέσσερις φορές το μήκος του σκάφους  μας! Πλησιάσαμε προσεκτικά, όσο ήταν δυνατόν, φωτογραφίζοντας και βιντεοσκοπώντας το ζευγάρι των υπέροχων θηλαστικών. Μείναμε μαζί τους αρκετή ώρα, έχοντας μείνει έκθαμβοι από το τεράστιο μέγεθος και τις νωχελικές κινήσεις τους. Κάτι ήθελε να μας πει πάντως εκείνη η αναπάντεχη συνάντηση και κάτι σίγουρα μας άφησε...

Με τους Ιταλούς ψαράδες ανοικτά του Στρόμπολι. Το απόγευμα της Τετάρτης, καθώς περνούσαμε ανατολικώς του Στρόμπολι, συναντήσαμε δύο Ιταλικά αλιευτικά σε ώρα εργασίας. Πλησιάσαμε για να χαζέψουμε τον τρόπο αλιείας και ο καπετάνιος του ενός αλιευτικού μας κάλεσε να πλησιάσουμε και να ανέβουμε στο σκάφος. Η φιλοξενία που μας επεφύλαξαν ήταν απίστευτη! Μοιράστηκαν μαζί μας το φαγητό και το ποτό τους, ραβιόλια, τονάκια και κρασί! Ήταν από τα αναπάντεχα εκείνης της δίμηνης περιπέτειας. Πόσο διαφορετικός ήταν ο κόσμος είκοσι μόλις χρόνια πριν! Αναρωτιέμαι, αν συναντούσαμε σήμερα στο ίδιο εκείνο σημείο δύο Ιταλικά αλιευτικά, τα μέλη του πληρώματός τους θα μας καλούσαν να φάμε μαζί τους; Κι' αν αυτοί μας καλούσαν, εμείς θα ανταποκρινόμασταν στην πρόσκλησή τους;

Μπροστά σε ένα από τα παλιομοδίτικα ταξί του Capri.Στην επιστροφή εδώ, μας φιλέψανε και με λίγο νεράκι!Όταν φύγαμε απ' τη Μεσσήνα, ο καιρός δεν προμήνυε αυτό που θα μας έβρισκε στη μέση της Αδριατικής. Ένα μπουρίνι απ' το πουθενά, που μας καρδιοχτύπησε και μας ταλαιπώρησε έως ότου φθάσαμε ανοικτά της Κεφαλλονιάς, οπότε και μείναμε από νερά στα πετρέλαια! Αίσχος και ειρωνία!  Είχαμε κάνει ένα ταξίδι έξι χιλιάδων μιλίων και μείναμε δύο μίλια ανοικτά της Κεφαλλονιάς! Και να σκεφτεί κανείς ότι είχα ελέγξει την υδατοπαγίδα στον τελευταίο ανεφοδιασμό. Κάλεσα το λιμεναρχείο στο vhf και λίγη ώρα αργότερα ένα μικρό cris craft μας ρυμούλκυσε μέχρι το Αργοστόλι...

Ο Παραδεισιάδης, απ' την χαρά του που μας είδε, έπεσε στη θάλασσα με τον γύψο! Αν νομίζατε όμως ότι αυτή ήταν η τελευταία ρυμούλκυση, κάνατε λάθος! Το βράδυ της Παρασκευής 5 Ιουλίου μας βρήκε στον Κόρφο του Σοφικού παρέα με αγαπημένους φίλους. Ο μικρός "Οδυσσέας" πνιγόταν στην αγκαλιά της μητέρας και της αδελφής του, με τον καλό και άτυχο φίλο μας Γιάννη Παραδεισιάδη να πέφτει απ' τη χαρά του στη θάλασσα, ξεχνώντας ότι το πόδι του ήταν ακόμη στον γύψο!

Κάπως έτσι μπήκαμε στη μαρίνα της Ζέας.Αν και υπολόγιζα ότι τα καύσιμα που είχαμε πάρει στο Αργοστόλι έφταναν μέχρι τον Πειραιά, αποφάσισα να κάνω ανεφοδιασμό στον Κόρφο. Κάλεσα λοιπόν στο τηλέφωνο τον πρατηριούχο που μου συνέστησαν κι' αυτός κατέφθασε λίγη ώρα αργότερα. Πού να φανταστώ ότι ούτε μέχρι την Σαλαμίνα δεν θα έφτανα μ' εκείνο το... νεράκι που αγόρασα! Ευτυχώς ο Κώστας Αθανασιάδης ήταν εκεί με το "Floating" και με ρυμούλκυσε μέχρι τα Περιστέρια, όπου έκανα εξαέρωση των μπεκ και καθαρισμό του φίλτρου. Την Κυριακή 7 Ιουλίου μπήκαμε στη μαρίνα της Ζέας, κουρασμένοι αλλά υπερήφανοι. Ένα δύσκολο ταξίδι έπαιρνε τέλος. Τα μάτια του δεκάχρονου Γιάννη κοίταξαν λαίμαργα το γαλάζιο της θάλασσας και βυθίστηκαν μέσα της, πήραν χρώμα απ' το χρώμα της. Τα σβησμένα κεράκια περίσσεψαν...

Στατιστικά στοιχεία.

Το πιστοποιητικό που πήραμε για την πραγματοποίηση όλων των σκελών του αγώνα εν πλω.Συνολική διάρκεια ταξιδιού : 54 ημέρες.
Συνολική απόσταση που διανύθηκε : 6.500 περίπου ν. μίλια (μαζί με τον αγώνα της Σκωτίας).
Μέσος όρος ημερήσιου πλου : 120 περίπου ν. μίλια.
Συνολικό κόστος ταξιδιού  : 2.500.000 δρχ. περίπου.
Συνολική ποσότητα πετρελαίου που καταναλώθηκε : 9.000 λίτρα περίπου.
Τα τελευταία 1.000 ν. μίλια από την Μασσαλία μέχρι τον Πειραιά καλύφθηκαν σε 38 ώρες και 40 πρώτα λεπτά πραγματικής πλεύσης.

Γενική Κατάταξη στον αγώνα : 14η θέση με χρόνο 16 ώρες και 51 πρώτα λεπτά (μέσος όρος ταχύτητας 24 κόμβοι) και 5η θέση στην κατηγορία μας. Στον αγώνα έλαβαν μέρος 43 φουσκωτά σκάφη από την Αγγλία, την Γερμανία, το Βέλγιο, την Ελβετία και την Ελλάδα. Το πετρελαιοκίνητο "Αρμάθια" ήταν η μοναδική Ελληνική συμμετοχή και το μοναδικό σκάφος που έφθασε στο σημείο της εκκίνησης του αγώνα εν πλω.

Πιστοποιητικό περίπλου της Σκωτίας πήραν 19 μόνο κυβερνήτες, τα σκάφη των οποίων πραγματοποίησαν εν πλω όλα τα σκέλη του αγώνα. Ανάμεσα στα σκάφη αυτά και το "Αρμάθια". Ο δεκάχρονος Γιάννης Παπαδόπουλος βραβεύτηκε σαν ο νεότερος κυβερνήτης του αγώνα. Το ταξίδι καλύφτηκε με 600 slides και δύο τρίωρες ταινίες βίντεο. Μολονότι οι ταινίες αυτές είναι σε fromat vhs, θα καταβληθεί προσπάθεια ώστε ένα, μικρό έστω, τμήμα τους να ανέβει εδώ.

Κάπως έτσι είμασταν όλοι στο τέλος κάθε σκέλους!

Μπροστά στην Παναγία των Παρισίων.

Άλλο ένα Delta, αυτό με δύο εξωλέμβιες.

Ποτάμι σε γέφυρα πάνω, ποτάμι σκέτο κάτω!

Ο μικρός Ροβινσώνας δίνει συνέντευξη κρατώντας στα χέρια το έπαθλο που του έδωσαν οι Σκωτσέζοι.

Αν και μικρός σε ηλικία, λίγη σαμπάνια την εδικαιούτο!

Υποδοχή από συγγενείς και φίλους.

Χωρίς λόγια...